Z kuşağının esnek çalışma talepleri, küresel iş dünyasında dönüşüm yaratıyor. Haftalık çalışma süresinin 4 güne ve günlük çalışma saatlerinin 6’ya indirilmesi yönündeki bu eğilim, hibrit ve uzaktan çalışma modellerinin benimsenmesini hızlandırıyor. Bu yeni yaklaşım, özellikle deneyimli çalışanların kıymetinin anlaşılmasına ve 50 yaş üstü profesyonellerin iş gücüne dahil edilmesine yol açtı.
İş dünyası, bu yaş grubunun tecrübesinden ve iş ahlakından yararlanmak için ücret skalalarını gözden geçiriyor. Uzmanlar, bu demografik kesimin işverenlere sadakat, yüksek iş etiği ve gençlere rehberlik edebilme gibi avantajlar sunduğunu vurguluyor.
İSTATİSTİKLERE YANSIYOR
Türkiye’de yaşlı nüfusun işgücü piyasasındaki varlığı artış gösteriyor. TÜİK’in 2023 Yaşlılar Araştırması’na göre, yaşlı işgücü katılım oranı dört yıl içinde yüzde 12’den yüzde 12.2’ye çıktı. Aynı dönemde, yaşlı işsizlik oranı yüzde 3.1’den yüzde 2.7’ye düşüş gösterdi. Sektörel bazda bakıldığında, yaşlı istihdamının büyük bir kısmı tarım alanında yoğunlaşırken, hizmet, sanayi ve inşaat sektörleri de önemli bir yer tutuyor.
OECD istatistikleri de bu eğilimi destekler nitelikte; 55-64 yaş arası bireylerin çalışma oranı son on yılda yüzde 29’dan yüzde 35’e yükseldi. İşveren anketleri, 50 yaş üstü çalışanları bünyelerine katma eğiliminin arttığını gösteriyor; 2019’da yüzde 25 olan bu oran, 2023’te yüzde 30’un üzerine çıktı.
Z KUŞAĞI BEKLENTİYİ KARŞILAMADI
Genç nüfusun yurt dışında yaşama ve eğitim alma eğilimi, çalışma hayatına olan ilgisizliğin altında yatan temel sebeplerden biri olarak gösteriliyor. Avrupa’daki diğer ülkelerle kıyaslandığında, eğitim veya istihdamda yer almayan gençlerin oranı Türkiye’de en yüksek seviyede bulunuyor.
Özellikle 15-24 yaş aralığındaki gençlerin dörtte biri ne okula devam ediyor ne de iş hayatında aktif rol alıyor; bu durum kadınlar arasında daha da belirginleşiyor. Geleneksel iş modellerine ve yönetim anlayışlarına uyum sağlayamayan Z kuşağı, esnek ve modern çalışma koşullarını tercih ediyor. Böylece işverenlerin gençlere yönelik tutumlarını da etkiliyor.
Birçok işveren, Z kuşağına yatırım yapmak yerine deneyimli ve 50 yaş üstü çalışanları tercih ediyor. Deneyimli çalışanlar, genç meslektaşlarına rehberlik ederek, onların profesyonel gelişimine katkıda bulunmanın yanı sıra, iş yerlerinde kuşaklar arası iletişimi de güçlendiriyorlar.
NEDEN TERCİH EDİLİYORLAR?
Çalışma hayatında 50 yaşını aşmış bireyler, zengin deneyimleri ve sağlam bilgi birikimleriyle öne çıkıyor. Kriz anlarında soğukkanlılıkla hareket edebilen bu çalışanlar, şirket içinde uyum sağlama ve yönetim süreçlerine katkıda bulunma konusunda kilit rol oynuyor. Talepler konusunda daha ölçülü davranan bu yaş grubu, maaş artışı gibi konularda genç meslektaşlarına kıyasla daha az ısrarcı olabiliyor. Ücret beklentileri konusunda ise gerçekçi ve dengeli bir tutum sergileyerek, işverenler için de öngörülebilir bir yapı sunuyor.