Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Amerika Birleşik Devletleri’nin savaşın harap ettiği Gazze Şeridi’ni devralacağını ve Filistinliler başka yerlere yerleştirildikten sonra bölgeyi ekonomik olarak geliştireceğini açıkladı.
Donald Trump’a “peki, Gazzeliler daha sonra evlerine dönebilecek mi?” sorusu sorulduğunda ise “öyle bir sistem yapacağız ki, dönmek istemeyecek” cevabını verdi.
Trump’ın duyurusu, Gazze’deki iki milyondan fazla Filistinlinin kalıcı olarak komşu ülkelere yerleştirilmesini önerdiği açıklamadan günler sonra geldi.
‘ORTA DOĞU’NUN RİVİERASI’
Trump, İsrail ve Hamas arasında kırılgan bir ateşkes ve rehine takası anlaşmasının ilk aşamasının yürürlükte olduğu Gazze’yi bir “yıkım sahası” olarak tanımladı.
Trump, “ABD Gazze Şeridi’ni devralacak ve orada büyük iş alanları yaratacağız” dedi ve “Burası bizim olacak, bölgedeki tehlikeli patlamamış mühimmatları ve silahları ortadan kaldıracağız” sözleriyle konuşmasına devam etti.
ABD’nin burada büyük bir istihdam yaratacağını ve Gazze’yi “Orta Doğu’nun gurur duyacağı bir yere” dönüştüreceğini iddia etti.
Trump, bölgenin “Orta Doğu’nun Rivierası” olabileceğini söyledi ancak Gazze’de kimin yaşayacağı konusunda net bir yanıt vermedi.
TAM ANLAMIYLA ETNİK TEMİZLİK
Trump’ın planları hızla tepki çekti. Demokrat Parti’den birçok siyasetçi, Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesinin uluslararası hukuku ihlal edeceğini belirtti.
İnsan hakları savunucuları, öneriyi etnik temizlik olarak nitelendirdi. Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Trump’ın açıklamalarını “absürt” ve “bölgeyi ateşe verecek” ifadeler olarak değerlendirdi.
Trump’ın önerisi, Orta Doğu’daki diplomatik çabalar açısından da kritik bir dönemeç oluşturuyor. Suudi Arabistan, Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini kesin bir dille reddettiğini ve bir Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik ilişkiler kurmayacağını açıkladı.
Suudi yetkililer, Trump’ın iddialarını yalanlayarak, Filistin meselesinde taviz verilmeyeceğini duyurdu. Filistin’in işgal edilmesi durumunda, İsrail ile tüm ilişkilerin kesileceğini belirtti.
Netanyahu, Trump’ın açıklamalarına doğrudan destek vermekten kaçındı. İsrail Başbakanı, Trump’ın “alışılmışın dışında” düşündüğünü ve “yeni fikirler sunduğunu” söylemekle yetindi.
TARTIŞMA YARATTI
Bu açıklama, Washington’daki uzun süredir devam eden politikalarla çelişiyor. ABD ve uluslararası toplumun büyük bölümü, Gazze’nin işgal altındaki Batı Şeria ile birlikte gelecekte kurulacak bir Filistin devletinin parçası olması gerektiği görüşünü benimsiyor.
Trump’ın açıklamaları, ABD’nin Gazze’deki askeri varlığıyla ilgili de soru işaretleri doğurdu. Önceki Amerikan yönetimleri, Gazze’ye asker göndermeyi sürekli olarak reddetmişti.
Uzmanlar, Trump’ın bu çıkışının müzakereler için zemin hazırlamak adına yapılan aşırı bir hamle olabileceğini düşünüyor.
Ancak bölgedeki gerilim göz önüne alındığında, önerinin gerçek bir politika haline gelip gelmeyeceği belirsizliğini koruyor.
Birleşmiş Milletler’in ocak ayında yayımladığı bir rapor, İsrail bombardımanı sonrası Gazze’de oluşan 50 milyon ton enkazın temizlenmesinin 21 yıl sürebileceğini ve 1,2 milyar dolara mal olacağını ortaya koydu.Bu yıkımın ardından Trump’ın bölgeyi kalkındırma vaadi, sahadaki gerçeklerle ciddi bir çelişki içinde görünüyor.
